Facebook có đang theo dõi bạn? Cách tìm và xóa hoạt động quảng cáo

Bạn có bao giờ cảm thấy mình bị theo dõi không? Việc Facebook biết chính xác bạn muốn mua gì hoặc đang nghĩ gì về một chủ đề nào đó đôi khi có thể gây lo lắng. Đó là bởi vì nền tảng này liên tục thu thập dữ liệu về mọi hoạt động của bạn, từ những trang web bạn truy cập đến những gì bạn nhấp vào. Nếu bạn đang cảm thấy bất an về lượng dữ liệu mà Facebook đang nắm giữ, đây là lúc bạn cần hành động để giành lại quyền kiểm soát. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết bạn Cách xóa hoạt động quảng cáo trên Facebook, giúp làm sạch hồ sơ dữ liệu của bạn và bảo vệ quyền riêng tư cá nhân. Hãy cùng tìm hiểu chính xác những thông tin nào mà Facebook đang theo dõi và các bước đơn giản để thực hiện Cách xóa hoạt động quảng cáo trên Facebook ngay lập tức.

Facebook theo dõi người dùng như thế nào?

Nhiều người nghĩ rằng khi họ dùng Facebook chỉ đơn giản là đăng vài tấm ảnh, thả tim vài status hay lướt newsfeed xem tin tức, thì nền tảng này không biết quá nhiều về mình. Nhưng thực tế lại khác xa. Facebook có cả một hệ thống tinh vi để thu thập dữ liệu người dùng, biến mọi hành vi nhỏ nhặt nhất thành thông tin có giá trị cho quảng cáo. Và điều này diễn ra liên tục, gần như không ngừng nghỉ, dù bạn có nhận ra hay không.

Dấu vết bạn để lại khi lướt Facebook

Mỗi cú nhấp chuột, mỗi lần dừng lại đọc bài viết vài giây hay thậm chí chỉ là việc rê chuột qua một quảng cáo cũng để lại dấu vết. Facebook ghi nhận bạn quan tâm đến nội dung nào, thích tương tác với ai, thường hoạt động vào khung giờ nào. Ngay cả khi bạn không bấm “Like” hay “Share”, việc bạn đọc trọn vẹn một bài viết dài cũng đã đủ để hệ thống hiểu rằng bạn có hứng thú với chủ đề đó.

Cộng dồn hàng trăm, hàng ngàn hành động nhỏ như vậy, Facebook dần dần vẽ nên một bức tranh rất chi tiết về sở thích, tính cách và hành vi tiêu dùng của bạn. Với doanh nghiệp, đây là mỏ vàng để họ target quảng cáo. Với người dùng, đó lại là cảm giác bị soi mói liên tục – đôi khi hơi rùng mình.

Pixel và cookie

Không chỉ giới hạn trong chính ứng dụng hay website của Facebook, nền tảng này còn theo dõi bạn thông qua những công cụ bên ngoài, điển hình là Facebook Pixel và cookie.

Pixel giống như một đoạn mã nhỏ mà các website cài vào. Mỗi khi bạn truy cập trang web đó, Pixel sẽ ghi nhận hành vi của bạn: bạn xem sản phẩm nào, thêm gì vào giỏ hàng, rời đi lúc nào. Những dữ liệu ấy ngay lập tức được gửi về Facebook để liên kết với tài khoản của bạn.

Cookie cũng hoạt động âm thầm theo cách tương tự. Chúng lưu trữ thông tin về việc bạn di chuyển giữa các trang web. Nhờ vậy, Facebook có thể “nối” hành vi online của bạn từ nhiều nguồn khác nhau thành một dòng chảy dữ liệu liền mạch. Đây chính là lý do tại sao bạn vừa tìm giày thể thao trên một shop online, quay lại Facebook là thấy ngay quảng cáo giày xuất hiện. Điều đáng nói là hầu hết chúng ta đều không hề hay biết Pixel hay cookie tồn tại. Chúng chạy nền, không thông báo, và chỉ lặng lẽ gửi dữ liệu mỗi giây bạn online.

Dữ liệu được gom lại thành hồ sơ cá nhân

Tất cả những mảnh ghép từ hành vi trong app, tương tác trên web, hay tìm kiếm bên ngoài đều được Facebook gom lại để tạo thành một “hồ sơ ảo” siêu chi tiết về bạn. Trong hồ sơ này không chỉ có thông tin cơ bản như tuổi, giới tính, nơi ở, mà còn có cả:

• Những thương hiệu bạn hay quan tâm.
• Các chủ đề bạn dành nhiều thời gian đọc.
• Xu hướng tiêu dùng: thích mua nhanh hay hay so sánh giá.
• Thậm chí cả trạng thái tình cảm hoặc giai đoạn cuộc sống mà bạn đang trải qua.

Từ hồ sơ này, Facebook phân loại bạn vào những nhóm đối tượng cụ thể: “người thích du lịch bụi”, “dân công sở mê công nghệ”, “phụ huynh có con nhỏ”, v.v. Và mỗi nhóm đều có gói quảng cáo riêng mà doanh nghiệp sẵn sàng chi tiền để tiếp cận.

Kết quả là, bạn có cảm giác như Facebook biết bạn còn rõ hơn chính bản thân bạn. Thậm chí đôi khi, quảng cáo xuất hiện còn gợi ý những nhu cầu mà bạn chưa kịp nhận ra mình đang có.

Hoạt động quảng cáo trên Facebook được ghi lại ở đâu?

Nếu bạn từng thắc mắc tại sao Facebook lại biết sở thích, thói quen, thậm chí cả những thứ bạn vừa lướt trên một trang web nào đó, thì câu trả lời nằm ở hệ thống ghi nhận hoạt động quảng cáo. Thực chất, mỗi thao tác của bạn – từ việc click vào một bài viết, tìm kiếm sản phẩm cho đến đăng nhập bằng tài khoản Facebook trên app bên thứ ba – đều để lại dấu vết. Facebook gom tất cả những dữ liệu này lại, biến chúng thành nền tảng để hiển thị quảng cáo cá nhân hóa.

Tab “Hoạt động ngoài Facebook” và ý nghĩa

Trong phần cài đặt, Facebook có một mục tên là “Hoạt động ngoài Facebook” (Off-Facebook Activity). Đây là nơi tập hợp toàn bộ dữ liệu mà các ứng dụng và website khác chia sẻ với Facebook. Ví dụ: bạn mua đồ trên một trang thương mại điện tử, ngay sau đó Facebook sẽ nhận được thông tin rằng bạn vừa quan tâm tới sản phẩm đó. Nhờ vậy, quảng cáo liên quan có thể xuất hiện ngay trong newsfeed của bạn.

Điều đáng chú ý là dữ liệu này không chỉ đến từ việc bạn bấm like hay share trên Facebook, mà còn từ hàng trăm nền tảng khác nhau có cài công cụ đo lường của Facebook, chẳng hạn như Facebook Pixel hay SDK trên app di động. Chính vì thế, tab này giống như một “sổ nhật ký” ghi lại hành trình số của bạn, đôi khi khiến nhiều người cảm giác mình bị theo dõi sát sao hơn mức mong muốn.

Vì sao bạn cứ thấy quảng cáo đúng cái mình vừa nghĩ tới?

Không ít lần chúng ta có cảm giác rùng mình: vừa nói chuyện với bạn bè về một đôi giày, ngay lập tức quảng cáo giày hiện ra trên Facebook. Nhiều người tin rằng ứng dụng này đang “nghe lén” micro. Trên thực tế, Facebook luôn phủ nhận điều đó, nhưng cách hệ thống dữ liệu hoạt động lại khiến mọi chuyện trông như vậy.

Facebook theo dõi hành vi online từ nhiều nguồn: lịch sử tìm kiếm, trang web bạn vừa ghé, thậm chí cả những cú chạm thoáng qua trên màn hình. Khi kết hợp chúng lại, nền tảng có thể dự đoán bạn quan tâm đến điều gì trước cả khi bạn ý thức rõ. Thế nên, quảng cáo xuất hiện cực kỳ chính xác, tạo cảm giác như Facebook “đọc được suy nghĩ” của người dùng.

Những loại dữ liệu Facebook lưu trữ để target quảng cáo

Để cá nhân hóa quảng cáo, Facebook lưu trữ một danh mục dữ liệu khổng lồ về từng người dùng. Dữ liệu nhân khẩu học như tuổi, giới tính, vị trí địa lý và ngôn ngữ là lớp thông tin đầu tiên. Kế tiếp là dữ liệu hành vi: những trang bạn quan tâm, bài viết bạn thường xuyên tương tác hay thói quen online mỗi ngày. Ngoài ra, Facebook còn thu thập thông tin từ các đối tác bên ngoài, bao gồm lịch sử giao dịch mua sắm, lượt đăng nhập bằng Facebook trên những ứng dụng khác, và thậm chí cả địa chỉ email bạn từng nhập vào website thương mại điện tử. Tất cả những mảnh ghép này kết nối lại để hình thành nên cơ chế nhắm mục tiêu, hay nói cách khác là cách quảng cáo hoạt động trên Facebook .

Khi ghép tất cả lại, Facebook xây dựng nên “hồ sơ chân dung” rất chi tiết cho từng cá nhân. Nhà quảng cáo sẽ dùng hồ sơ này để target nhóm khách hàng tiềm năng sát nhất. Điều này vừa mang lại trải nghiệm “quảng cáo đúng nhu cầu”, nhưng đồng thời cũng đặt ra bài toán lớn về quyền riêng tư. Người dùng đôi khi không hề biết mình đã chia sẻ những gì, và Facebook thực sự có thể biết nhiều hơn ta tưởng.

Giải pháp hạn chế quảng cáo bám đuôi trên Facebook

Thực chất, Facebook không hẳn đọc tâm trí bạn, mà nó thu thập lượng dữ liệu khổng lồ từ các hoạt động online – từ trang web bạn truy cập, app bạn mở cho đến thói quen tiêu dùng. Vì vậy, để hạn chế việc bị theo dõi và quản lý quảng cáo tốt hơn, bạn hoàn toàn có thể áp dụng một số mẹo sau.

Hướng dẫn xóa “Hoạt động ngoài Facebook”

Đây là nơi Facebook lưu lại toàn bộ những thông tin bạn để lại khi tương tác ngoài nền tảng, ví dụ mua hàng trên một website hay đăng nhập bằng tài khoản Facebook. Để xóa, bạn vào Cài đặt & quyền riêng tư → Cài đặt → Thông tin của bạn trên Facebook → Hoạt động ngoài Facebook. Tại đây, bạn sẽ thấy danh sách dài các ứng dụng, trang web đã chia sẻ dữ liệu với Facebook.

Chỉ cần chọn Xóa lịch sử hoạt động và bật chế độ Ngắt kết nối trong tương lai, Facebook sẽ ngừng liên tục gom dữ liệu từ các nguồn ngoài. Việc này không ảnh hưởng đến tài khoản nhưng sẽ khiến quảng cáo hiển thị ít “chuẩn” hơn, đồng nghĩa với việc bạn bớt bị theo dõi sát sao.

Chỉnh lại quyền riêng tư để giảm tracking

Ngoài việc xóa hoạt động ngoài Facebook, bạn cũng nên xem lại các thiết lập quyền riêng tư trong ứng dụng. Ở phần Cài đặt quảng cáo, có mục “Hoạt động của bạn trên Facebook và các sản phẩm của Meta” – hãy tắt đi để hạn chế việc dùng dữ liệu cá nhân cho việc target.

Thêm nữa, bạn có thể điều chỉnh trong phần Cài đặt vị trí để Facebook không liên tục truy cập GPS, hoặc giới hạn quyền truy cập micro, camera trong cài đặt điện thoại. Những chỉnh sửa nhỏ này không chỉ giúp giảm tracking mà còn bảo mật thông tin cá nhân của bạn tốt hơn.

App bên thứ ba giúp kiểm soát dữ liệu cá nhân

Nếu bạn muốn đi xa hơn một chút, có thể thử qua các app bên thứ ba chuyên về bảo mật như Jumbo, Privacy Badger hoặc DuckDuckGo Privacy Essentials. Những công cụ này sẽ tự động chặn tracker, cookie và hạn chế các công ty quảng cáo “bám đuôi” bạn khắp internet.

Ngoài ra, trình duyệt như Brave hay Firefox cũng tích hợp sẵn tính năng chống theo dõi khá mạnh. Khi kết hợp với việc chỉnh trong Facebook, bạn sẽ tạo ra lớp bảo vệ kép, giúp hạn chế tối đa việc dữ liệu cá nhân bị khai thác cho mục đích quảng cáo.

Thói quen online cần đổi để Facebook bớt bám theo

Dù có chỉnh quyền riêng tư hay dùng app bảo mật, thói quen của chính bạn mới là yếu tố quyết định. Ví dụ, hạn chế đăng nhập tài khoản Facebook vào các website mua sắm, thay vì dùng “Đăng nhập bằng Facebook” thì hãy tạo tài khoản riêng bằng email.

Bạn cũng nên xóa cookie định kỳ, sử dụng chế độ duyệt web ẩn danh khi không muốn bị lưu dấu vết. Đặc biệt, đừng quên xem lại quyền truy cập của các ứng dụng liên kết với Facebook – nhiều app cũ bạn đã quên vẫn đang gửi dữ liệu về cho nền tảng.

Việc thay đổi thói quen tuy nhỏ nhưng về lâu dài sẽ giúp bạn “ẩn mình” tốt hơn trước hệ thống quảng cáo. Và quan trọng nhất, bạn sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi không bị bủa vây bởi những quảng cáo cứ lặp đi lặp lại đúng thứ bạn vừa lướt qua.

Câu hỏi thường gặp